Nguồn gốc tết nguyên đán

   Tết nguyên đán là cụm từ mà hầu hết mọi người đều cảm thấy háo hức khi được nghe thấy. No ba ngày tết, ấm ba tháng hè. Đói ngày giỗ cha, no ba ngày tết. Tết chúng ta được ăn ngon, được mặc đẹp, được vui chơi. Tuy nhiên các bạn đã biết nguồn gốc của tết nguyên đán chưa. Hãy dành chút thời gian ngồi lại và tham khảo những chia sẻ này của Dịch Vụ Tiện Ích nhé.

1, Nguồn gốc về Tết Nguyên Đán.

   Nguồn gốc của Tết Nguyên Đán có nhiều cách diễn giải. Tuy nhiên giả thiết được nhiều người chấp nhận là một câu chuyện từ thời vua Nghiêu vua Thuấn. Vào ngày lên ngôi, vua Nghiêu đã dẫn theo thuộc hạ lên núi khấn bái trời đất. Kể từ đó, người ta gọi ngày này là ngày “tuế thủ” và coi là khởi đầu của một năm. Đây giả thuyết được lưu truyền rộng rãi nhất.

   Nguồn gốc Tết Nguyên Đán còn có từ đời Tam Hoàng Ngũ Đế, thay đổi theo từng triều đại. Thời Tam Hoàng. Nhà Hạ chuộng màu đen nên chọn tháng Giêng. Tức tháng Dần làm tháng đầu năm mới. Nhà Thương thích màu trắng nên lấy tháng Sửu. Tức tháng Chạp là tháng đầu năm. Còn nhà Chu ưa sắc đỏ nên chọn tháng Tý. Tức tháng mười một làm tháng Tết. Mãi cho đến đời nhà Hán. Sau khi thống nhất giang sơn. Hán Vũ Đế đã đặt lại ngày đầu năm mới vào tháng Dần. Tức tháng Giêng. Từ đó về sau, trải qua bao nhiêu thời đại. Không còn vị vua nào thay đổi về tháng Tết nữa.

   Cũng có nghiên cứu cho rằng. Tết Nguyên Đán có nguồn gốc từ phong tục tế lễ tháng Chạp thời thượng cổ. Ngay từ thời kỳ vua Nghiêu – Thuấn. Trung Nguyên đã xuất hiện hoạt động Lạp tế. Lạp tế là hoạt động tế lễ bách thần diễn ra vào tháng cuối cùng trong năm. Nghi thức tế lễ này vô cùng trang trọng. Mọi nhà đều phải chuẩn bị những loại thực phẩm ngon nhất để tế tự bách thần. Bởi thế, người ta đã đi săn nhằm kiếm thịt thú rừng tươi để làm tế phẩm.

Tết nguyên đán
Tết nguyên đán

2, Truyền thuyết nguồn gốc tết nguyên đán

   Theo một truyền thuyết khác. Khởi đầu của Tết Nguyên Đán là cuộc chiến chống lại con Long sống dưới đáy biển. Con Long hay đến vào dịp đầu năm mới để phá hoại gia súc, mùa màng, giết hại dân làng. Đặc biệt là trẻ con. Để bảo vệ mình, dân làng đặt thức ăn trước cửa nhà vào dịp đầu năm. Sau đó, già trẻ trai gái cùng dắt nhau lên núi trốn. Một lần, có ông lão đến thôn làng khất thực. Vừa hay dân làng đã trốn hết lên núi. Chỉ còn một bà lão ở lại mang cho ông thức ăn. Bà lão khuyên ông nhanh chân chạy trốn. Không ngờ ông lão nói: “Hãy cho tôi ở lại nhà hôm nay. Tôi sẽ đuổi được con Long đi”.

   Đêm hôm ấy, con Long đến thôn như thường lệ. Nhưng phát hiện ra có điều bất thường. Bên ngoài cửa nhà bà lão và đầu thôn đều dán giấy đỏ. Trong nhà lại có ánh lửa sáng rực. Con Long vô cùng sợ hãi. Kêu to một tiếng rồi định bụng tháo chạy. Ngay lúc đó, bên trong vườn đột nhiên phát ra tiếng pháo nổ lớn. Con Long khiếp sợ, một mạch chạy thẳng đi không dám trở lại nữa. Sau này, dân làng mới hiểu ra rằng con niên sợ màu đỏ, ánh lửa và tiếng pháo nổ. 

   Từ đó về sau, vào những ngày đầu năm. Dân làng thường treo đèn lồng đỏ. Dán giấy đỏ trên cửa sổ và cửa ra vào. Mọi người cũng dùng pháo hoa để làm cho con Long sợ. Cuối cùng, con Long bị Hồng Quân Lão Tổ bắt và trở thành vật cưỡi của Hồng Quân Lão Tổ.

Truyền thuyết nguồn gốc tết nguyên đán
Truyền thuyết nguồn gốc tết nguyên đán

2, Nghi lễ truyền thống

   Tục đầu tiên là lễ tế ông Táo, tổ chức vào ngày 23 tháng Chạp. Phong tục tiễn ông Công ông Táo về trời bắt đầu từ thời Khổng Tử (551 – 479 TCN). Ông Táo được xem là vị Thần cai quản việc bếp núc trong mỗi nhà. Các thư tịch cổ có nhiều ghi chép về phong tục tế Táo Quân. Sách Nghi Thức có một bản ghi chép về bếp cúng tế. Là một trong năm nghi lễ thờ cúng tổ tiên vào cuối triều đại nhà Chu. Vào thời điểm đó, mỗi gia đình thờ cúng tổ tiên và các vị Thần đất. Bao gồm cửa, giữa phòng, bếp, và linh đường. Theo truyền thuyết, hàng năm vào ngày 23 tháng Chạp. Táo Quân lên Thiên đình báo cáo với Ngọc Hoàng về gia chủ trong năm qua. 

   Vào ngày tiễn ông Công ông Táo. Dân gian thường dọn dẹp nhà cửa để xua đuổi xui xẻo. Họ quét dọn và bỏ đi những thứ không cần thiết. Đó là cách để nói lời tạm biệt với năm cũ. Người xưa tin rằng việc quét dọn trong những ngày đầu tiên của năm mới có thể ngăn cản vận may. Cũng trong ngày 23 tháng Chạp. Người ta sẽ bày bàn thờ gần bếp. Cúng Táo Quân bằng thịt, cá, rượu nếp, bánh kẹo. Đặc biệt là kẹo mạch nha để Táo quân nói những lời “ngọt ngào” với Ngọc Hoàng. Báo cáo những điều tốt đẹp và mang lại vận may cho gia chủ trong năm mới. 

Nghi lễ truyền thống
Nghi lễ truyền thống

4, Phong tục treo chữ, câu đối và tranh ngày tết nguyên đán

   Đỏ và vàng là hai màu mang ý nghĩa trong văn hóa truyền thống. Màu đỏ biểu tượng cho sự may mắn và năng lượng. Màu vàng liên quan đến sự giàu sang và hạnh phúc. Dùng màu sắc này để trang trí nhà, quần áo là cách để chào đón năm mới may mắn. Số “8” cũng được xem là biểu tượng cho sự may mắn và giàu có. Vì số 8 đọc là “Bát”, phát âm gần với chữ “phát”, có nghĩa là thịnh vượng và giàu có.

   Bày tranh và tác phẩm nghệ thuật về chủ đề năm mới. Theo truyền thống, các tác phẩm này đều có hình ảnh thể hiện sự an khang thịnh vượng. Bao gồm động vật và hoa quả. Theo phong tục, bạn có thể dán bức tranh của một “vị Thần canh cửa” lên cửa nhà để giúp chống lại ma quỷ và mang phước lành cho gia đình.

   Treo câu đối, treo hình Môn Thần, hay dán chữ Phúc trước cửa. Đặc biệt việc treo chữ Phúc trở nên gần gũi với hầu hết người dân.Trong khi không phải ai cũng có đủ tiền để sắm cho mình một câu đối hay các bức vẽ Môn Thần. Người ta thường treo ngược chữ Phúc trong dịp đầu năm với mong muốn “Phúc đáo”. Trong tiếng Hán, chữ “ đáo” (倒) nghĩa là ‘ngược’, và “đáo” (到) nghĩa là ‘đến, tới’ là đồng âm với nhau. Do vậy, treo ngược chữ “Phúc” giống như một câu chào mừng trong ngày xuân: “Phúc đến nhà rồi!”.

Phong tục treo chữ, câu đối và tranh ngày tết nguyên đán
Phong tục treo chữ, câu đối và tranh ngày tết nguyên đán

5, Làm bánh đêm giao thừa

   Bữa cơm giao thừa thường rất thịnh soạn. Theo truyền thống, sẽ có hai món ăn chủ yếu là gà và cá. Ở một số nơi, cá sẽ không được ăn hết. Phần còn lại sẽ được để qua đêm. Như vậy ý là “Niên niên hữu ngư” (năm năm có cá).  “Niên niên hữu ngư” cũng đồng âm với cụm từ “Niên niên hữu dư” ý chỉ cả năm dư thừa, sung túc, đầy đủ. 

   Bánh sủi cảo cũng là món ăn được ưa chuộng. Thường làm bằng cách gói các loại nhân với ý nghĩa tượng trưng khác nhau vào vỏ bánh. Nghĩa là gói ghém may mắn rồi ăn vào người để hưởng may mắn cho cả năm. Trong mâm cơm. Ngoài cá hấp ngụ ý dư thừa của cải. Còn có mỳ trường thọ, bánh sủi cảo cùng nhiều món ăn truyền thống khác.

   Ăn bánh sủi cảo trong những ngày Tết đến là một phong tục đầu xuân. Trước đây thì mọi người trong gia đình luôn quây quần lại để cùng nhau làm bánh. Có một điều thú vị trong chiếc bánh sủi cảo. Đó là đôi khi người ta sẽ cho vào trong nhân một đồng tiền xu rồi mới đem hấp. Nếu ai ăn trúng chiếc bánh ấy thì được coi là may mắn cả năm.

Làm bánh đêm giao thừa
Làm bánh đêm giao thừa

6, Đốt pháo đầu năm mới

   Đốt pháo đầu năm là một phong tục để tạo nên bầu không khí rộn ràng những ngày đầu năm. Đầu tiên người ta sẽ đốt một dây pháo nhỏ. Rồi tiếp theo là đốt 3 tiếng pháo lớn hơn tượng trưng cho việc năm cũ đã qua và chào đón năm mới đang tới. Tuy nhiên, hiện nay việc đốt pháo đã bị cấm. Chỉ còn xuất hiện những tràng pháo điện tử được tích hợp sẵn những âm thanh của tiếng pháo nổ.

Đốt pháo đầu năm mới
Đốt pháo đầu năm mới

   Theo Kiên Định ( dkn.tv )

Vậy là chúng tôi đã vừa chia sẻ với các bạn về nguồn gốc tết nguyên đán cũng như những phong tục trong ngày tết. Hy vọng với những chia sẻ này đã giúp các bạn hiểu rõ hơn về phong tục tập quán của dân tộc ta. Từ đó sẽ có ý thức giữ gìn và phát huy những bản sắc của dân tộc !

 

 Cám ơn quý khách đã tin tưởng và ủng hộ !

DỊCH VỤ TIỆN ÍCH  

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *